Basilicum heeft een sterke anijs-achtige smaak, en is verkrijgbaar in verschillende soorten waaronder: de kaneelbasilicum, Thaise basilicum, rode basilicum en citroenbasilicum. Iedere soort heeft een andere aroma, blad- en bloemkleur, en sommige hebben geen groene maar paarse bladeren! De kruiden zijn geliefd in pastamaaltijden, salades of als pestosaus bij gerechten.
Hoewel de kruiden oorspronkelijk uit India komen, kun je ze ook in Nederland kweken. Basilicum kan niet tegen vorst, maar als je rond april of mei zaait kun je de blaadjes in juli oogsten. Maar waarom zou je basilicum zelf kweken? Zelfkweek is niet moeilijk en heeft een aantal voordelen:
- Geldbesparing: voor een pakje basilicum van slechts 15 gram betaal je €1,40 bij de Albert Heijn
- Verse kruiden: eigen vers geplukte basilicum is gezond en is niet bewerkt met bestrijdingsmiddelen
- Tuinieren: is leerzaam, geestelijk en lichamelijk gezond (verbrandt 400 kcal met 1 uur tuinieren)
- Bewaren: een grote oogst basilicum kun je maanden, zo niet jaren in de diepvries invriezen
Zelf basilicum kweken? Bekijk eerst het Youtube-filmpje, en doorloop vervolgens ons stappenplan onderin:
Hoe moet je basilicum kweken?
Nieuwsgierig hoe je basilicum kweekt? Doorloop het kweekproces:
- Koop basilicum zaadjes, vezelpotjes (6 cm) en zaai- en stekgrond
- Begin in april of mei met zaaien en houd een plantafstand van 20 cm
- Zaai 4 basilicum zaadjes per kweekpot
- Bedek de zaadjes met 1 cm aarde en houd de bodem luchtig
- Kies een half zonnige plek (beschut tegen de wind)
- Basilicum onkruidvrij houden en dagelijks (lauw) water geven
- Van juli tot oktober kun je beginnen met oogsten
Basilicum zaaien en uitplanten
Basilicumplantjes
Begin in april of mei eerst met zaaien in kweekpotjes omdat de bodemtemperatuur buiten in het voorjaar nog te koud is. Door basilicum zaadjes direct in speciale vezelpotjes te zaaien, kun je ze later makkelijk verspenen zonder dat de plantjes stress ervaren.
Gebruik standaard biologische moestuingrond en wat zaai- en stekgrond om de vezelpotjes te vullen. Zorg dat je 4 zaadjes per kweekpot zorgvuldig verspreid onder een bedje potgrond van 1 cm. Rond half mei, zodra de plantjes 4 blaadjes hebben, kun je ze uitplanten in volle grond of grotere kweekpot.
Basilicum verzorgen
Hoewel het proces van zaaien en opkweken makkelijk verloopt is het verwezenlijken van een goede oogst een stukje lastiger. Het klimaat in Nederland is namelijk niet optimaal want basilicum heeft veel zonlicht en warmte nodig.
Zorg tijdens het opkweken voor minimaal een halve dag zonlicht en een temperatuur van 20°C graden. Kies bijvoorbeeld een plek op de vensterbank of ergens aan het raamkozijn. Geef basilicum ook voldoende voeding door om de 8 weken nieuwe vruchtbare bodem (met stikstof) toe te voegen.
Zodra je de plantjes in volle grond hebt uitgeplant, of in een grotere pot, geef dan direct extra water. Kies een zonnige, beschutte en vruchtbare plek zodat de plantjes hun optimale lengte van 50 cm krijgen.
Basilicum oogsten
Als de basilicumplantjes groot genoeg zijn kun je ze op ieder moment van de dag snoeien. Door regelmatig de topjes te oogsten, of de blaadjes te plukken, zal het plantje automatisch nieuwe vertakkingen ontwikkelen. Basilicumplantjes zijn helaas éénjarig en zullen bij de eerstvolgende koude nacht rond oktober slap worden.
Veelgestelde vragen
Ontkiemen en zaaien
Wanneer kiemen de basilicum zaadjes?
Basilicum zaadjes zullen al na enkele dagen ontkiemen.
Wanneer moet je basilicum zaaien?
Zaai rond het voorjaar in de maanden maart en april.
Hoe moet je basilicum zaadjes zaaien?
Basilicum zaadjes moet je enkele dagen op een vochtige bodem onder het glas leggen. Als de zaailingen ontkiemen kun je ze planten.
Verzorgen en onderhouden
Wat is de beste standplaats voor basilicum?
Basilicum gedijt het beste op een zonnige plek beschut tegen de wind en bescherming tegen de felle middagzon. Zorg ook voor een humusrijke en waterdoorlatende bodem.
Hoe kun je basilicum in leven houden?
Anders dan bijvoorbeeld de muntplant, is de basilicumplant een stuk gevoeliger. Door temperatuurschommelingen komt de basilicumplant in een shocktoestand en gaan de bladeren slap hangen. In zo’n toestand is het belangrijk om de basilicum goed te verzorgen en bij te knippen. Knip de bovenste twee blaadjes vanaf de steel zodat nieuwe blaadjes de kans krijgen om te groeien.
Snoeien en oogsten
Hoe moet je basilicum oogsten?
De levensduur van een basilicumplant is deels afhankelijk van het snoeien. Pluk regelmatig basilicum blaadjes aan de bovenkant zodat ze vanuit daar uitlopen en nieuwe basilicum blaadjes aanmaken.
Ziekte en ongedierte
Waarom verkleurt de basilicum?
De plant heeft hoogstwaarschijnlijk te weinig ruimte of teveel zonlicht als de blaadjes geel of bruin verkleuren. Het kan ook te maken hebben met een voedingsarme bodem of slechte drainage. Zorg voor een humusrijke, waterdoorlatende bodem en een bakje met gaten in de bodem.
Waarom heeft mijn basilicum gele bladeren?
Gele blaadjes duidt op stress en wordt veroorzaakt door temperatuurverschillen, overbewatering of bemesting.
Waarom groeit er witte schimmel of pluisjes op de bodem?
Dat heeft mogelijkerwijs te maken met een TE natte ondergrond. Zorg voor een goede drainage en geef niet teveel water.
Overige vragen
Hoe moet je basilicum vermeerderen?
Om basilicum te vermeerderen moet je de plant stekken. Stekken is een vegetatieve manier voor het vermeerderen van planten waarbij je een stukje van de wortels afscheurt en opnieuw in een vochtige bodem plant.
Wanneer kun je basilicum verplanten of verpotten?
Je kunt basilicum het beste rond mei verplanten. Basilicum moet je verpotten als de plantjes te weinig plek hebben. Een pot van 12 cm (diameter) kunnen maximaal 10 jonge basilicum steeltjes bevatten. Houd er rekening mee dat basilicum ongeveer 5 uur direct zonlicht nodig heeft.
Kun je basilicum in de winter kweken?
Basilicum gedijt enkel bij warme temperaturen en kun je dus het beste in huis, serre of kas kweken.
Kun je basilicum buiten kweken?
Het is absoluut mogelijk om basilicum buiten te kweken, mits de omgeving een constante warme temperatuur heeft met voldoende zonlicht.
Hoe groot kan een basilicum plantje worden?
Basilicum plantjes kunnen behoorlijk groot worden, tot wel één meter.
Hoe moet je basilicum drogen?
Je hangt de basilicum ondersteboven op een warme en droge plek, of je gebruikt een oven.
Hoe kun je basilicum het beste bewaren?
Basilicum wordt snel slap, met name na de oogst. In de koelkast kun je basilicum maximaal één dag bewaren. Daarom is basilicum invriezen in ijsklontjesvorm of in ziplock plastic zakjes een verstandig plan.
Beste mensen,
Ik heb basilicum gezaaid en de zaadjes zijn mooi ontkiemd. De plantjes zijn nu een centimeter of drie hoog, maar ze willen maar niet verder groeien. Ze krijgen voldoende licht en regelmatig water, en ze hebben in de pot genoeg ruimte. Wat doe ik verkeerd?
Vriendelijke groet,
Chantal
Hallo Chantal,
in de wintermaanden is het niet makkelijk om kruiden te laten groeien zonder extra belichting. (zelfs al staan ze de hele dag voor het raam). Dit omdat de dagen korter zijn en de lichtintensiteit overdag lager is dan in de zomer. Ook iedere laag glas die je raam bevat zal de lichtintensiteit van buiten delen met een factor van 2.
Om te zien of ze voldoende zonlicht hebben kan je via een (gratis) app een ppfd meter installeren (lux is menselijk lichtspectrum, ppfd is plantenlichtspectrum) om zo het zonlicht te meten.
Een kruid zoals bailicum heeft zo’n 20 mol/m² per dag nodig om deftig te kunnen groeien. Daar in de winter de dagen kort zijn moet de meter dus minstens 60 mol/m² per dag aangeven. Is dit niet het geval, dan krijgt de plant te weinig licht.
Bijbelichten kan met led plantengroeilampen (vanaf 30 euro heb je er al een die uitgerust is met een timer en waar je het spectrum kan aanpassen aan het levensstadium van je plant)
Dank voor uw uitgebreide antwoord, zeer informatief!