Tomaten kweken

Wil je tomaten kweken? Het kweekproces vereist slechts een verse tomaat, vruchtbare bodem, bloembak en kennis. Laatstgenoemde krijg je aan de hand van een Youtube-filmpje, een overzichtelijk stappenplan en handige tips. Daarnaast krijg je antwoord op veelgestelde vragen als: hoe en wanneer moet je tomaten zaaien, verzorgen, snoeien en oogsten? Zijn tomatenplanten winterhard? En, welke tomatensoorten kun je kweken? Lees dus snel verder voor alle informatie!

De tomaat is een vrucht afkomstig van de tomatenplant, en is zeer geliefd in de Nederlandse keuken. Zo vind je tomaten als ingrediënt in frisse salades, pasta’s, stoof- en ovenschotels. Tomaten zijn lekker maar bovendien ook erg gezond. De groente is rijk aan vitamines, mineralen, kalium, fosfor en magnesium. Tomaten heb je in vele soorten en maten waaronder: ronde tomaten, pruimtomaten, trostomaten, vleestomaten, cherrytomaten, snacktomaten, troscocktailtomaten en troscherrytomaten.

Als je een tomatenplant wilt kweken, zijn er een aantal eigenschappen waar je rekening mee moet houden. Het onderstaande Youtube-filmpje en stappenplan bieden alle informatie over het kweekproces:

Hoe moet je tomaten kweken? Doorloop stap voor stap het kweekproces:

Zaailingen één centimeter diep in vochtige, vruchtbare, warme (20°C) en luchtige bodem begraven
Na het ontkiemen plaats je de kweekbak op een zonnige plek, bijvoorbeeld de vensterbank
Na de eerste paar blaadjes kun je de tomatenplant in een grotere bloembak, kas of tunnelkas verspenen
Bescherm je tomatenplant tegen regen en bemest ze regelmatig met organische meststof
Snoei zijtakjes onder de bladoksels (dieven) en verwijder dode en gele bladeren
Oogst de vruchten door ze voorzichtig van hun steel te draaien

Tomaten kweken – Tips en adviezen

Zaai vanaf begin maart tot eind april
Geef de tomatenplant enkel water bij de voet.
Elke week de tomatenplant dieven (weghalen van zijtakjes)
Oogst rond juli tot september

Veelvoorkomende vragen

Ontkiemen en zaaien

Hoe moet je tomatenzaadjes oogsten en winnen?
Pak een overrijpe tomaat en snijd de vrucht in twee stukken. Haal de zaadjes met een mesje uit de tomaat en verwijder het laagje ‘gel’. Droog de zaadjes enkele dagen op keukenpapier en bewaar ze op een koele en donkere plek in een papieren envelopje.

Wanneer kun beginnen met zaaien?
Vanaf maart of april kun je beginnen met zaaien. Dan heb je ook een langere periode om te oogsten.

Wanneer ontkiemen de tomatenzaden?
Bij een temperatuur tussen de 20 en 25°C graden zullen de tomaten zaden na 14 dagen ontkiemen.

Verzorgen en onderhouden

Wat is de beste standplaats om tomatenplanten te kweken?
Tomatenplanten gedijen het beste in vochtige, vruchtbare en warme bodem van minimaal 15°C graden. Je kunt ze het beste op buiten op een beschutte plek in volle grond uitplanten. Bied ook de nodige ondersteuning met behulp van een klimrek of palen met gespannen draad.

Moet je tomaten water geven?
Net uitgeplante tomaten moet je dagelijks water geven. Na twee weken moet je wekelijks (maximaal) 3 keer water geven, en na 2 maanden wekelijks slechts één keer bewateren.

Hoe moet je tomaten bemesten?
Tomaten zijn gulzige planten en hebben een bodemstructuur nodig met compost en eventueel ook verteerde stalmest. Periodiek kun je ook vloeibare meststof toedienen.

Kun je tomaten buiten kweken?
Het klimaat in Nederland is niet optimaal voor het kweken van tomaten. Een stevige vorst of koude bodemtemperatuur is funest voor de tomatenplant. Deze plant gedijt enkel bij warme temperaturen en veel zonlicht. In Nederland is de periode van half mei tot begin juli geschikt.

Kun je tomaten op het balkon kweken?
Dat is mogelijk. Omdat tomatenplanten veel plek in beslag nemen, is het verstandig om een hekwerk te maken zodat de tomatenplant in de hoogte groeit. Help de tomatenplant door de hoofdstengel voorzichtig door het gaas te leiden. Een gespannen touwtje werkt ook goed.

Snoeien en oogsten

Wanneer kun je tomaten oogsten?
Van juli tot augustus kun je tomaten oogsten.

Hoe moet je tomaten snoeien?
Er zijn verschillende varianten waaronder; tomaten toppen, dieven of bladsnoei:

Tomaten dieven
In de bladoksels ontstaan veel zijtakjes (dieven) die veel energie verbruiken. Als je deze zijtakjes verwijdert houdt de tomatenplant meer energie over voor de ontwikkeling van tomaten. Je tomatenplant zal bovendien minder snel verwilderen, en dus langer gezond en sterk blijven.
Tomaten toppen
Tomatenplanten willen nogal in de hoogte doorschieten. Behoud een redelijke omvang en top tomaten in volle grond na de 5e tomatentros, en tomaten onder glas na de 7e tomatentros. Zo voorkom je energieverspilling en wildgroei.
Bladsnoei
Aan het einde van de zomer wordt (soms) een bladsnoei toegepast voor betere luchtcirculatie, lichtinval en focus op het rijpproces van tomaten.

Hoe moet je een verwilderde tomatenplant snoeien?
Behoud de hoofdtak en snoei verspreid over de jaren tot maximaal 4 tot 5 zijtakken. De hoofdtak moet je ondersteuning bieden met behulp van een stevige stok of paal.

Ziekte en ongedierte

Waarom heeft mijn tomatenplant last van bruine afvallende bladeren?
Een veelvoorkomende plantenziekte is phytophthora (fytoftora), ook wel bekend als de ‘aardappelziekte’. Deze waterschimmels zorgen voor knolrot, bruinverkleuring en het afsterven van bladeren en stengels. Teveel water geven, of water sproeien op de bladeren, vergroot de kans op waterschimmel. Andere oorzaken zijn teveel (direct) zonlicht, een afgesloten ruimte of een te natte ondergrond.

Overige vragen

Is een tomatenplant winterhard?
Tomatenplanten zijn niet opgewassen tegen strenge vorst en kunnen dus niet overwinteren. Je zult een tomatenplant binnenshuis moeten verzorgen en in het voorjaar opnieuw uitplanten.

Wanneer kun je beginnen met oogsten?
Rond juli kun je beginnen met het plukken van de eerste tomaten.

Hoe kweek je een tomatenplant uit verse tomaten?
Haal zaadjes uit een overrijpe tomaat en stop ze in een schaaltje of beker met twee eetlepels kraanwater. Laat het geheel één week gisten op een warme en zonnige plek. Let op: dit kan een vervelende geur en schimmelvorming veroorzaken. Zeef de zaadjes uit het geheel en plaats ze op een stuk keukenpapier. Laat ze 5 tot 8 dagen drogen, wrijf ze vervolgens los met je vingers en bewaar de zaadjes op een koele, droge en donkere plek.

Hoe voorkom je dat tomaten ‘ontploffen’?
Het ontploffen van tomaten is een veelvoorkomend probleem dat door overbewatering ontstaat. Construeer een afdakje boven je tomatenplanten om ze te beschermen en graaf eventueel een geul.

Welke tomatensoorten kun je kweken?
De meest bekende en populairste tomatensoorten zijn; Italiaanse pruimtomaten, kerstomaatjes, vleestomaten, gewone of oranje trostomaten.