Asperges kweken

De asperge (asparagus) wordt vanwege de lekkere en gezonde jonge scheuten gekweekt. In Nederland en België kweken we voornamelijk witte asperges, en de groene asperges komen meestal uit mediterraanse landen zoals Italië en Spanje. In het wild kun je ze met een beetje geluk langs rivieren of aan kuststreken aantreffen.

In Nederland staat de asperge bekend als een lastige groente om te kweken, omdat een groot gedeelte van ons land een natte- en kleiachtige bodemstructuur heeft. Om succesvol asperges te kweken is een waterdoorlatende, lichte en humusrijke bodem nodig. Voldoet jouw moestuin hieraan? Dan heeft het kweken van je eigen asperges een hoop voordelen:

• Gezondheid: verse asperges zijn niet alleen lekkerder, ze zijn ook rijker aan vitamines, kalium, calcium, vezels en ijzer
• Meerjarige plant: na het zaaien of aspergeklauwen poten kun je 8 tot 10 jaar achtereenvolgens asperges oogsten
• Geldbesparing: slechts 350 gram groene asperges kost €3,69, en verse (kwaliteit) witte asperges zijn niet verkrijgbaar bij de Albert Heijn
• Veiligheid: zelfgekweekte asperges zijn niet bewerkt met chemische bestrijdingsmiddelen of pesticiden
• Tuinieren: buiten uitwaaien en tuinieren heeft een positieve werking op de geestelijke en lichamelijke gezondheid (1 uur tuinieren verbrandt 400 kcal)

Overtuigd om zelf asperges te kweken? Bekijk dan eerst het Youtube-filmpje, en doorloop vervolgens ons stappenplan onderin:

Hoe moet je asperges kweken?

Nieuwsgierig hoe je asperges kweekt? Doorloop de volgende stappen:

1. Koop aspergezaadjes, kweekpot, kweekbed, compost en koemestkorrels
2. In maart drie zaadjes in een kweekpot gevuld met zandgrond en compost zaaien
3. Aspergezaadjes met een laagje zand afdekken en eenmalig extra water geven
4. Wacht gedurende 4 tot 6 weken en selecteer vervolgens de sterkste zaailingen
5. Als de zaailingen een lengte van 10 cm hebben bereikt moet je ze verspenen
6. Pak een kweekpot met diepe bodem, verspeen de zaailingen en geef extra water
7. Bij een lengte van 30 cm moet je ze in een kweekbak buiten uitplanten
8. Houd een plantafstand van minimaal 30 cm en geef extra water na het uitplanten
9. Na ongeveer 2 jaar kun je in maart de aspergeklauw buiten uitplanten
10. Graaf een geul van 70 cm breed, 20 cm diep en strooi wat extra compost
11. Met een woelvork 25 cm van de bodem losmaken en fijnharken
12. Witte asperges: plantafstand 150 cm, groene asperges: 75 cm
13. Aspergeklauwen met de kiem naar boven uitplanten en bedekken met aarde
14. Maak een verhoging van 0,5 meter en vervolgens aankloppen met een schop
15. Na iedere oogst de bodem bemesten met 2 jaar gelegen koemest of paardenmest
16. April t/m juni (2e jaar): oogst de asperges met een speciale aspergesteker

Asperges zaaien en overpotten

Voordat je het kweekproces begint, moet je eerst een keuze maken tussen asperges zaaien of aspergeklauwen poten. De meeste kwekers bestellen twee jaar oude aspergeklauwen zodat je in het tweede jaar na het poten van aspergeklauwen met oogsten kunt beginnen. Daarnaast zijn (sommige) aspergezaden behoorlijk duur en moet je eerst nog een heel kweekproces doorlopen.

Het zaaien vindt vanaf maart binnenshuis plaats, waarbij de kiemduur ongeveer 3 tot 4 weken duurt. Vul 10 cm kweekpotjes met compost en zandgrond, verspreid drie zaadjes per kweekpot op 5 cm afstand van elkaar. Strooi ongeveer 1 cm (wit) zand over de zaadjes en geef wat extra water. Tip: voor het zaaien de zaadjes 2 dagen laten weken voor een kortere kiemperiode en hogere slagingskans

Na 4 tot 6 weken, als de zaailingen 10 cm in lengte zijn, moet je ze overpotten naar kweekpotten met een diepe bodem. Selecteer rond deze tijd de sterkste aspergeplantjes en verwijder de zwakkere exemplaren. Rond mei hebben de aspergeplantjes een hoogte van 30 cm en is het tijd om ze tijdelijk buiten in een kweekbak te plaatsen. Deze kweekbak moet minstens een halve meter hoog zijn zodat het wortelgestel aan de aspergeklauw genoeg ruimte heeft om te ontwikkelen. Houd ook een plantafstand van minimaal 30 cm.

Aspergeklauwen poten

Rond maart, ongeveer 2 jaar later, moet je de aspergeklauwen met een mestvork uit de kweekbak halen. Kies nu een standplaats, bij voorkeur een zonnige plek zodat de bodem kan opwarmen en je eerder kunt oogsten. Daarnaast hebben aspergeplanten een waterdoorlatende, lichte en humusrijke bodem nodig. Strooi dus wat extra compost en zandgrond.

Graaf een geul van 70 cm breed en 20 cm diep. Maak je rijen? Zorg tussen de rijen voor een plantafstand van 150 cm. Bij groene asperges is een plantafstand van 75 cm voldoende. Omdat aspergeplanten een diep wortelgestel ontwikkelen is het verstandig om nog eens 25 cm aarde (in de geul) met een woelvork los te maken.

Strijk de aarde egaal en maak het fijn met een stalen hark. Vervolgens kun je de aspergeklauwen op een plantafstand van ongeveer 30 tot 50 cm uitplanten met de kiem naar boven gericht. Graaf alle aarde weer terug in de geul, vorm nog een bergje van 50 cm aarde erbovenop en klop de zijkanten en bovenkant met een schop aan.

Bij witte asperges is de bodem dus een halve meter verhoogd zodat de stengels recht naar boven groeien op zoek naar licht. In zware of klei-achtige bodem groeit de asperge minder goed omdat het groeiproces recht naar boven moeizaam verloopt. De asperges hebben dan meestal een kromming, of zijn misvormd.

Asperges verzorgen

Na het zaaien en overpotten moet je altijd extra water geven om de kweekbakjes vochtig te houden. Plaats bakjes tot mei op de vensterbank voor voldoende licht en houd een constante kamertemperatuur. Verwijder 4 tot 6 weken na het zaaien de zwakkere exemplaren zodat de sterkere meer ruimte en voeding hebben om te groeien.

Zodra je de aspergeklauwen gaat uitplanten is een luchtige en vruchtbare bodemstructuur belangrijk. Asperges houden van een bodem met voldoende kalium en magnesium. Daarom is het verstandig om na iedere oogst de bodem met koemestkorrels, patentkali en kalk te bewerken.

De aspergeklauwen zullen in het eerste jaar behoorlijk groeien, en is het de bedoeling om in november afgestorven loof te verwijderen. Trek ook de complete stengel (tot aan de basis) uit de bodem. Het is verstandig om deze resten te verbranden. Zo voorkom je de ontwikkeling van ziektes of kweekbodem voor de aspergekever en aspergevlieg.

In de aspergeteelt worden de aspergevelden ook overdekt met folie, dit ter voorkoming dat asperges groen of paars verkleuren als ze de oppervlakte bereiken. Deze bodembedekking houdt bovendien de grond warm waardoor de aspergeplant sneller groeit met een betere oogst als resultaat.

Asperges oogsten (steken)

In het eerste jaar kun je nog niet oogsten, maar moet je het kweekbed onderhouden.Rond de herfst sterft het bovenste deel (houtige stengels en zijtakken) af, en het ondergrondse deel overwintert. De complete stengel moet je tot aan de basis eruit trekken en de afgestorven loof compleet verwijderen. In de lenteperiode ontwikkelt de aspergeklauw nieuwe stengels.

In het tweede jaar, vanaf eind april tot en met juni kun je asperges in Nederland steken. Oogst maximaal 2 stengels per plant omdat ze nog jong zijn. Kijk bij welke aspergeplantjes de kopjes boven de grond uitsteken en graaf de aarde rondom de stengel weg. Houd de bovenkant vast, snijd de onderkant van de stengel met een aspergesteker af en vul het gat weer met aarde. Laat de asperges enkele uren in een bak met water liggen zodat ze niet uitdrogen.

In het derde jaar heb je een betere oogst dan in het tweede jaar omdat je nu een oogstperiode van 6 weken hebt. Onderhoud de kweekbedden door ze een beetje los te schudden en verwijder een klein laagje aarde aan de zijkant en bovenkant weg. Hierdoor warmt het kweekbed sneller op en komen de eerste kopjes sneller boven de oppervlakte. Zodra de aspergekopjes zichtbaar zijn, stop je de verwijderde laag weer bovenop de aspergekoppen. Begin met oogsten zodra ze weer zichtbaar zijn.

In het vierde jaar (en toekomstige jaren) is de aspergeplant volwassen en kan je een compleet seizoen oogsten. In de vierde week van juni (tot 21 juni) moet je geen asperges meer oogsten omdat de aspergeplant dan uitgroeit en bouwstoffen opbouwt voor het komende jaar. Na 10 tot 12 jaar is de aspergeplant klaar en de bodem voor de komende 30 jaar niet geschikt voor aspergeteelt.

 

Veelgestelde vragen

Ontkiemen en zaaien

Wanneer moet je asperges zaaien?
Het zaaien vindt in het voorjaar plaats (vanaf maart), waarbij de kiemduur gemiddeld 3 tot 4 weken duurt als je ze op kamertemperatuur kweekt.

Hoe moet je aspergeklauwen poten?
Aspergeklauwen moet je zeker 20 cm diep begraven, waarbij het groeipunt op zo’n 5 tot 8 cm diepte ligt. Verder moet er voldoende ruimte tussen de aspergeplanten zitten, wat inhoudt dat je een plantafstand van ongeveer 50 cm moet hanteren. Maak je rijen? Zorg dan voor een plantafstand van 150 cm tussen de twee rijen. Bij groene asperges kun je enkel een afstand van 75 cm hanteren.

Verzorgen en onderhouden

In wat voor bodem groeien witte en groene asperges het best?
Witte asperges hebben een luchtige humusrijke zandgrond nodig. Verder adviseren we om de witte asperges te bemesten met een kleine gift koemestkorrels, patentkali en kalk. Asperges gedijen minder goed in zure, natte, kleiachtige bodem. Hetzelfde geld voor de groene en paarse asperges.

Wat is de ideale bodem voor asperges?
Eerst maken we een onderscheid tussen witte en groene asperges:

• Groene asperges
  Groene asperges doen het, in tegenstelling tot witte asperges, goed op zwaardere bodem. Kies voor een lucht- en waterdoorlatende vochtige bodem.
• Witte asperges
  Witte asperges gedijen het beste in luchtige, waterdoorlatende en humusrijke zandgrond. Deze bodemstructuur vind je enkel in het zuiden van Nederland, tenzij je de bodemstructuur kunstmatig aanpast.

Hoe moet je asperges bemesten?
De bodemstructuur moet voldoende kalium en magnesium bevatten. Daarom is een kleine hoeveelheid patentkali en koemestkorrels absoluut aan te raden. Bij voorkeur na de oogst zodat de planten kunnen herstellen.

Moet je asperges na de oogst bemesten?
Extra bemesten met organische meststof voor vochthoudend vermogen en volle structuur van de bedden is verstandig. Let op: overbemesting zorgt voor een hogere zoutconcentratie in de grond. Hierdoor zal de plant moeilijker water opnemen, en uiteindelijk zelfs kunnen uitdrogen.

Waarom gebruiken boeren een zwart of wit plastic zeil over de aspergevelden?
Het plastic zeil houdt warmte vaste waardoor een vervroegde oogst van wel één maand mogelijk is. Daarnaast zorgt het zeil voor een drogere bodem en blokkeert het onkruid om te groeien.

Snoeien en oogsten

Hoe moet je witte asperges oogsten?
De jonge witte aspergestengels oogst je voordat ze boven de grond uitsteken. Voor een substantiële oogst is het daarom belangrijk om een hoopje luchtige grond bovenop het kweekgebied te leggen zodat de witte asperges makkelijk richting oppervlakte kunnen groeien zonder in aanraking te komen met de zon. Zodra het kopje bijna boven de grond uitsteekt, wat je ziet aan de scheurtjes in de grond, moet je de asperge diep afsteken met een speciale aspergesteker. Vervolgens maak je het gat weer dicht en egaal.

Wanneer kun je asperges oogsten?
Vanaf eind april tot en met juni worden asperges in Nederland gestoken.

Hoeveel asperges kan ik van een plant steken?
Dat is afhankelijk van de weersomstandigheden en omgeving. Bij warme temperaturen en een oogst van 25 dagen kun je rekenen op zo’n 3 tot 4 stengels per plant.

Ziekte en ongedierte

Hoe moet ik insecten op mijn asperges bestrijden?
Je moet eerst vaststellen om wat voor insecten het gaat. De meestvoorkomende zijn: de aspergebladluis, ritnaald, weidewants, naaktslakken, aspergemot, aspergehaantjes, aspergekevers, mineer- en bonenvlieg. Neem contact op met je plaatselijke tuincentrum en laat je adviseren.

Overige vragen

Is de aspergeplant winterhard?
Ja. De aspergeplant is winterhard en een vaste plant. Wintergroen is de asperge niet. Zo trekt de plant zich ieder jaar rond herfst weer terug in de grond en komen de uitlopers rond eind april in de lente weer tevoorschijn. Je herkent ze aan de net boven de akkers uitkomende scheuten.

Moet je mannelijke of vrouwelijke asperges kweken?
Zowel de mannelijke alsook de vrouwelijke asperges kun je oogsten en eten. Houd er rekening mee dat de mannelijke asperges voor een betere oogst zorgen (1/4 meer). De vrouwelijke asperges bewaren namelijk energie voor tijdens de bloei. Zo vormen zich niet-eetbare besjes.

Hoe lang kun je asperges op dezelfde plek of ‘vast bed’ kweken?
Na het twaalfde jaar moet je stoppen met het verbouwen van nieuwe aspergeplanten op dezelfde plek. Er ontstaat namelijk aspergemoeheid waardoor ze niet meer aan te wenden zijn voor culinair gebruik, sterker nog, er kunnen ziektes in de bodem ontstaan.

Hoe kun je asperges het beste bewaren?
Witte en groene asperges kun je gewikkeld in een vochtige doek tot maximaal twee dagen in de koelkast bewaren. Je kunt asperges ook invriezen, maar vers zijn ze natuurlijk het lekkerst.

Waar kun je aspergeklauwen of wortelstokken kopen?
Op het internet zijn er diverse webwinkels en webshops die aspergeklauwen en wortelstokken verkopen. Daarnaast verkopen veel bekende tuincentra ook deze groente.