Druiven kweken

Druiven behoren tot de wijnstokfamilie en vind je in witte, blauwe en rode varianten. Je kunt ze verwerken tot rozijnen, sterke drank, wijn, druivensap, druivenpit-olie of gewoon als tafelfruit serveren. Nieuwsgierig hoe je ze kweekt?

Maak eerst een keuze uit meer dan duizend druivensoorten. Hieruit kiezen is niet makkelijk, maar bepaal op basis van de beweegredenen: zijn de wijnranken ter decoratie van jouw tuin? Of, wil je druiven tot jam of wijn verwerken?

Vervolgens onderzoek je welke druivensoort het beste in jouw klimaat gedijt. Hoewel de meeste soorten enkel in milde tot mediterrane gebieden gedijen, zijn er genoeg andere soorten voor een gematigd zeeklimaat.

Neem de kwaliteitswijnen uit Maastricht, of de druiventeelt langs de Rijn en Moezel als voorbeelden! Verder zijn druivenranken, los van de vruchtontwikkeling een prachtige aanvulling op je tuin, maar ze hebben wel genoeg ruimte en ondersteuning nodig.

Hoe moet je druiven kweken?

Nieuwsgierig hoe je druiven kweekt? Om het kweekproces te beginnen kun je een bestaande druivenplant stekken of enten en het stekje uitplanten. Hieronder behandelen we het complete kweekproces van druivenzaad tot druivenplant:

• Koop druivenzaden of haal de pitten uit druiven en maak ze schoon
• Voorjaar: begin met planten in het voorjaar (maart t/m juni)
• Kies een beschutte maar zonnige plek voor het planten van je druiven
• Plek: plant bij een schutting of pergola
• Kies goed gedraineerde losse humusrijke zandgrond als bodem
• Houd een plantafstand van minimaal 30 cm, en 10 cm tot pergola
• Bemesting: een schep kalk in het najaar en koemest in het voorjaar
• Druivenplant ‘dieven’ en ‘krenten’, en vormsnoei, winter- en zomersnoei toepassen
• In de maanden september of oktober beginnen met oogsten (pas in het 3e jaar)

Druivenpitten bewaren

Als je druivenpitten wilt bewaren, moet je ze eerst schoonmaken en op levensvatbaarheid controleren: 1) selecteer op stevigheid door met twee vingers voorzichtig in de druivenpitten te knijpen. 2) Kies zaden waar je lichtgrijs of kiemwit onder de schil ziet. 3) Leg ze in een kom met water, behoud zaadjes die zinken en verwijder drijvende zaadjes. Laat de overgebleven pitten 24 uur in gedestilleerd water weken.

In de natuur liggen druivenpitten gedurende de winterperiode in de bodem. De zaden zijn gewend aan koude en vochtige ondergrond, sterker nog, het stimuleert het kiemproces, in de botanie ook wel bekend als ‘koude stratificatie‘. Stop de pitjes in een ziplock zakje met vochtig zacht zand en keukenpapier, of nog beter: veenmos. Bewaar het geheel 2 tot 3 maanden in de koelkast bij een temperatuur tussen de 1 en 3ºC graden.

Druivenpitten zaaien en ontkiemen

Zaai de druivenpitten rond de lenteperiode 1 of 2 cm diep in kweekpotjes. Gebruik je een grote kweekpot? Behoud dan minstens 5 cm ruimte tussen de zaadjes. Zorg voor een vruchtbare bodem en bodemvochtigheid. Gebruik waterspray om droge plekken vochtig te maken, maar voorkom een natte ondergrond.

Voor het ontkiemen van druivenzaadjes moet er ’s nachts een minimale temperatuur van 16ºC zijn en overdag 20ºC graden. In Nederland en België kunnen de weersomstandigheden nogal onvoorspelbaar zijn.

Daarom is het verstandig om ze in een kweekkas op temperatuur te houden of zelfs een verwarmingsmat te gebruiken. Let op: dit groeiproces is belangrijk voor een gezonde druivenplant. Na ongeveer 2 tot 8 weken zullen de zaadjes ontkiemen.

Druivenplantjes overpotten en uitplanten

Zodra de stekjes een hoogte van 8 cm bereiken, kun je ze overpotten naar een grotere kweekpot. Houd de druivenplantjes overdekt bij een temperatuur zoals hierboven is aangegeven. Zodra ze een lengte van 30 tot 35 cm hebben, en minstens 5 bladeren, kun je ze uitplanten.

Kies een beschutte maar zonnige standplaats met voldoende ondersteuning. Druivenplanten hebben ongeveer 6 tot 8 uur zonlicht nodig, tenminste als je een goede oogst en gezonde druivenplant wilt hebben.

Plant de stekjes tegen een pergola of muur in waterdoorlatende bodemstructuur. Kom je uit een gebied met veel kleigrond? Dan kun je de bodemstructuur het beste bewerken met zand, leemgrond en afgebroken compost. De ideale bodemstructuur is humusrijke zandgrond.

Voor het behoud van een vruchtbare bodem kun je in het najaar een schep kalk toevoegen, en in het voorjaar wat koemest strooien. Verder, geef ieder plantje voldoende ruimte en houd een afstand van 10 cm tot de schutting.

Druivenstruiken snoeien en oogsten

In het eerste jaar moet je de sterkste uitlopers laten groeien en andere scheuten afknippen. Op deze manier stimuleer je de groei van de sterkste scheuten voor een gezondere druivenplant en grotere oogst.

In het tweede jaar snoei je de bloemen en bloemknoppen en knip je alle scheuten af die onder de drie grote uitlopers groeien. Voorkom wildgroei en bied ondersteuning aan de grote uitlopers door ze aan een muur of pergola te binden.

In het derde jaar ga je verder met laaghangende bloemknoppen en uitlopers te verwijderen, en kun je een aantal bloementrosjes behouden voor een beperkte druivenoogst. In het vierde jaar kun je alle trosjes behouden voor een optimale druivenoogst.

 

Veelgestelde vragen

Ontkiemen en zaaien

Kun je druiven uit pit kweken?
Dat is mogelijk! Koop een trosje druiven bij de supermarkt en haal de pitjes eruit. Selecteer gezonde pitten die stevig aanvoelen met een lichtgrijze kleur, of waar je wit kiemwit onder de schil ziet. Vul een kom met water en doe de pitten in water. Verwijder de pitjes die drijven en behoud de zinkende pitjes. Verwijder het overige vruchtvlees en laat ze 24 uur in zuiver water (gedestilleerd) weken. Laat de pitjes ‘schrikken’ door ze twee tot drie maanden in een luchtdichte verpakking met vochtig keukenpapier in de koelkast te bewaren.

Wanneer moet je druivenpitten zaaien?
Begin rond de lente met zaaien en zorg voor een goede bodemvochtigheid en temperaturen van 20ºC overdag en ’s nachts minimaal 15ºC.

Wanneer ontkiemen de druivenpitten?
In de komende 2 tot 8 weken zullen de zaadjes ontkiemen.

Verzorgen en onderhouden

Hoe snel groeit een druif? 
Dat is afhankelijk van de bodem, temperatuur, zonlicht en verzorging van de tuinier. Doorgaans moet je één jaar wachten voordat een druivenplant is volgroeid en vruchten beginnen te ontwikkelen.

Moet je druiven water geven?
Alleen bij extreme droogtes extra water geven, maar dat zal in het Nederlandse klimaat niet snel voorkomen.

Moet je een druiven bemesten?
Druiven hebben nauwelijks extra plantenvoeding nodig, maar jaarlijks een schep kalk en wat compost houdt de plant gezond en sterk.

Snoeien en oogsten

Moet je druiven snoeien?
Absoluut! Je kunt het snoeien van druivenplanten onderverdelen in 4 soorten:

• Wintersnoei
  De wintersnoei, ook wel najaarssnoei, is een variant waarbij je de uitgebloeide (zij)takjes tot op 2 knoppen moet terugknippen.
• Zomersnoei
  De zomersnoei draait om het inkorten van takken waaraan de trossen hangen. Snoei de tak to op enkele verdikkingen (knoppen) van de tros.
• Vormsnoei
  Een vormsnoei behoud structuur en vorm in de druivenstruik. Zorg voor een rechte stam van circa 2 tot 3 meter waaruit zijtakjes ontstaan. Beperk wildgroei om de vorm, luchtcirculatie en lichtinval te behouden.
• Dieven
  Uit teruggesnoeide stengels ontstaan nieuwe stengels, ook wel dieven genoemd. Deze nieuwe stengels groeien snel en ontnemen veel voedingsstoffen en energie. Dieven moet je afknippen anders gaat het ten koste van je druivenoogst.

Wanneer kun je druiven oogsten?
Je kunt druiven eind augustus of begin september oogsten. Om de rijpheid te bepalen moet je ze periodiek plukken en proeven.

Ziekte en ongedierte

Waarom groeit er witte schimmel op mijn druiven?
Dan heeft je druivenplant hoogstwaarschijnlijk last van een schimmelziekte genaamd: ‘meeldauw‘. Meeldauw kun je herkennen aan een laagje schimmel op de boven- of onderkant van de bladeren. Deze schimmelziekte wordt veroorzaakt door een hoge lucht- of bodemvochtigheid en moet je met zwavel bestrijden.

Waarom zijn de bladeren misvormd of bobbelig?
Blad dat misvormd of bobbelig is heeft hoogstwaarschijnlijk last van ‘wijngaardgalmijt’. Aan de onderkant van het bobbelige blad zie je meestal wit pluis, wat een indicatie is van galmijt. Verwijder alle bladeren belast met galmijt.

Overige vragen

Zijn druivenplanten winterhard?
Druivenplanten kunnen overwinteren. Koop de druivenplanten in het najaar (herfst) zodat ze gedurende de winter kunnen wortelen.

Kun je druiven op het terras of balkon kweken? 
Dat is mogelijk zolang de druivenplant voldoende zonlicht krijgt en ruimte heeft om te graven en klimmen. Druivenplanten hebben een uitvoerig wortelstelsel en staan bekend als een echte klimplant.

Welke druivensoorten kun je kweken?
Je kunt druivensoorten kortweg onderverdelen in witte en blauwe varianten:

Blauwe druiven
‘Magliasina’, ‘Muscat Blue’, ‘Nero’, ‘Cascade’, ‘Frankenthal’, ‘Chamboursin’, ‘Regent’, ‘Dornfelder’, ‘Kalina’ en ‘Rondo’

Witte druiven
‘Victoria’ , ‘Birstaler Muskat’, ‘Aurora’, ‘Perle van Zola’, ‘Rubens’, ‘Bianca’, ‘Blanc de Vezin’, ‘Palatina’,  ‘Sirius’, en ‘Zala Gyöngye’

Waar kun je druivenplanten of zaadjes kopen?
Druivenplanten en zaadjes kun je online bij diverse webwinkels en webshops bestellen, of bij jouw plaatselijke Intratuin kopen.

(5 votes, average: 4,00 out of 5)

Laden...