De blauwe bes, Latijns voor ‘Vaccinium corymbosum’, niet te verwarren met de bosbes ‘Vaccinum myrtillus‘, is afkomstig van een plant uit de heidefamilie. De Nederlandse teelt vindt grotendeels plaats in Limburg, Brabant en Drenthe. In deze gebieden gedijt de blauwe bes goed door de luchtige zand- of veengrond met lage pH waarde tussen 4 en 5.
Blauwe bessen hebben een zure, humus- en turfrijke vocht vasthoudende bodem nodig. Kortom, een veeleisende plant, maar dan heb je ook wat. Blauwe bessen behoren namelijk tot de meest populaire vruchten. Door het kweken van je eigen blauwe bes profiteer je van veel voordelen:
- Verse blauwe bessen zijn rijker aan vitamines, sporenelementen en antioxidanten
- Geen zorgen over over restanten van bestrijdingsmiddelen of hormoongif
- Bespaart geld: een emmertje (500g) blauwe bessen kost €6,29 bij de Albert Heijn, ter vergelijking, een volwassen blauwe bessen plant levert ongeveer 5 kg
- Lichamelijke gezondheid: één uurtje tuinieren en je verbrandt 400 kcal!
- Geestelijke gezondheid: uitwaaien voor de ontspanning en frisse lucht
- Blauwe bessen invriezen: het hele jaar door kunnen genieten van zomerfruit
Hoe moet je blauwe bessen kweken?
Nieuwsgierig hoe je blauwe bessen kweekt? Doorloop de volgende stappen:
- Koop een blauwe bessen plant en wintervaste kweekpot met inhoud van minimaal 15 liter
- Maak een laag kleikorrels of potscherven en leg er geotextiel bovenop
- Leg 2/5 standaard potgrond of tuinturf, 1/5 zand, en 2/5 gecomposteerde houtschors of houtsnippers
- Verwijder rotte, zieke of oude takken en snoei tot gemiddeld 4 à 8 hoofdtakken
- Verpot de blauwe bessen plant om de 3 jaar tijdens de lenteperiode
Blauwe bessen uitplanten
Aan het begin van de lente, rond de maanden februari en maart, kun je de stekjes ook in volle grond uitplanten. In tegenstelling to veel andere bessenstruiken, houd de blauwe bes van een zure bodem met pH-waarde tussen de 4 en 5.
De voorkeur gaat uit naar een bodemstructuur die humus- en turfrijk is, waarbij het water goed draineert, maar ook goed vasthoudt. De plant moet bijvoorbeeld geen ‘natte voeten’ krijgen, want dan kan wortelrot ontstaan. Houd bij het uitplanten een plantafstand van 1,5 meter
Woon je in de buurt van de zee? Dan heeft je tuin hoogstwaarschijnlijk een slecht drainerende, dikke klei- en kalkachtige bodemstructuur. Dat is geen ideale ondergrond voor het kweken van de blauwe bes.
Laat het plantje in een kweekbak, of bewerk de bodem met 2/5 standaard potgrond of tuinturf, 1/5 zand, en 2/5 gecomposteerde houtschors of houtsnippers. Houd er rekening mee dat de ideale standplaats een beschutte plek met halfschaduw en halfzon.
Blauwe bessen verzorgen
De blauwe bessenstruik heeft in principe voldoende aan het regenwater, maar tijdens een warme zomerperiode is het goed om wat extra water te geven. Hoewel kraanwater niet schadelijk is, heeft de blauwe bes een voorkeur voor kalkvrij water. Daarom is het verstandig om regenwater in een ton te bewaren.
Een andere must-do is het aanbrengen van bodembedekking. Door het toevoegen van een laag compost of stro behoud je de voedingswaarde, bodemvochtigheid en zuurtegraad. Zorg ook dat je de struiken hermetisch afsluit tegen ongedierte en vogels. Span fijnmazige netten en bouw een hekwerk.
Je hoeft een blauwe bessen plant niet per se te snoeien. Mocht je toch een kleine vorm- of verjongingssnoei willen toepassen, doe het wel bij een plant die minstens 2 jaar in volle grond staat. De beste periode voor een kleine snoei is in de maanden januari en februari.
Blauwe bessen bloeiperiode
De bloeiperiode van de blauwe bessen plant loopt van april tot mei. Deze winterharde heester krijgt éénhuizige wit-groene bloemetjes, wat betekent dat één struik zonder kruisbestuiving van andere struiken vruchten ontwikkelt. Echter, als er andere vergelijkbare soorten in de buurt zijn, zorgt dit doorgaans voor een betere oogst.
Blauwe bessen oogsten
De periode waarin je blauwe bessen kunt oogsten loopt van juli t/m september met uitschieters naar oktober. Je herkent rijpe besjes aan de donkerblauwe kleur en stevige bolvormige structuur die je lichtjes met een vinger kunt indrukken. Het voordeel van blauwe bessen is dat je ze prima in de koelkast of diepvries kunt bewaren.
Veelgestelde vragen
Ontkiemen en zaaien
Wanneer kun je blauwe bessen zaaien?
Eind februari of begin maart is het verstandig om met het zaaien te beginnen.
Verzorgen en onderhouden
Wat voor bodem of grond is geschikt voor blauwe bessen?
Een blauwe bessenstruik houdt, in tegenstelling tot andere bessen soorten, van humusrijke, zure, waterdoorlatende grond. Een bodem met pH-waarde tussen de 4 en 5 is geschikt.
Wat voor standplaats is geschikt voor een blauwe bessenstruik?
De blauwe bessenstruik houdt van een beschutte plaats (uit de wind) op een half zonnige plek.
Hoe moet je een blauwe bessenstruik bemesten?
Je kunt samengestelde meststof zonder kalk gebruiken. In het voorjaar kun je de toplaag verwijderen en een nieuwe laag organische meststof of oude stalmest met compost aanbrengen.
Wanneer moet je blauwe bessen bemesten?
In het voorjaar rond maart of april kun je een portie oude stalmest toevoegen.
Snoeien en oogsten
Hoe moet je een blauwe bessen plant snoeien?
Het is verstandig om regelmatig je blauwe bessen planten te snoeien, en slechts 4 tot 8 takken te houden. Daarnaast moet je rotte bladeren en beschadigt oud of ziek hout verwijderen.
Wanneer kun je een blauwe bessenstruik snoeien?
Je kunt een blauwe bessenstruik het beste in de winter snoeien. Wij adviseren om 4 tot 8 hoofdtakken te behouden voor een luchtige struik met genoeg lichtinval en plek voor de groei van besjes.
Wanneer kun je blauwe bessen oogsten?
In de maand juli kun je beginnen met oogsten. Bewaar de blauwe blauwe bessen op een koele en donkere plek. Wil je blauwe bessen na het oogsten langer bewaren? Dan kun je de blauwe bessen invriezen.
Ziekte en ongedierte
Is mijn blauwe bessen plant ongezond of dood?
Verwelkte, uitgedroogde of verkleurde bessenstruiken kunnen een indicatie zijn van slechte of verkeerde verzorging. Dit heeft meestal te maken met een slechte bodem of teveel bewatering. Controleer of de struik leeft door een klein stukje van de bast te krassen. De blauwe bessen plant zal herstellen als je nog een stukje groen ziet.
Overige vragen
Moet ik mijn blauwe bessen plant verpotten?
Dat is afhankelijk van de grote van je huidige plant. Als je blauwe bessen plant minder vruchten aanmaakt kun je de plant het beste verpotten. Als je huidige plant in een standaard bloempot van 30 cm (diameter) staat, dan adviseren wij om na ongeveer drie jaar een pot van 60 cm (diameter) te pakken.
Waarom zijn mijn blauwe bessen zuur?
De smaak van blauwe bessen is afhankelijk van het soort. ‘Blue Jay’ en ‘Blue Crop’ zijn voorbeelden van blauwe bessen met een zoete smaak, mits je ze niet te vroeg plukt. Zorg dat jouw struik genoeg zonlicht krijgt en in bodem van tuinturf opgroeit. Het zijn namelijk zuurminnende tuinplanten.
Waar kun je blauwe bessen planten kopen?
Blauwe bessen planten kun je bij diverse webwinkels en webshops bestellen, of bezoek een van de bekende tuincentra zoals bijvoorbeeld Intratuin. Hier kun je zowel zaadjes alsook een complete bessenstruik kopen.
Welke soorten blauwe bessen kun je kweken?
Er zijn veel verschillen soorten blauwe bessen die je kunt kweken, denk aan: Bluecrop, Bluejay, Dixi, Elliot, Chandler, Sunshine Blue, Northsky, Coville, Brigitta Blue, Blue Haven, Toro, Duke, Jersey, Spartan, Heerma, Patriot en Northland.
Siebe says
Beste,
Ik ben op zoek naar een blauwe bes plant om in een indoor kweekkast te plaatsen. De kast is redelijk klein dus ik zoek een soort die goed tegen snoei kan, compact groeit, zelfbestuivend is en bij voorkeur zijn blad behoud in de winter.
Een hele lijst, vandaar wil ik niet zomaar de eerste beste soort kopen. Welke soort kunnen jullie me aanraden rekening houdende met deze randvoorwaarden? Is het wel haalbaar voor de blauwe bes in deze condities, en ga ik mss beter voor een andere bessoort?
Alvast bedankt!
Siebe