De framboos (Rubus idaeus), verwant aan de braam, is een winterharde vaste houtige plant afkomstig uit de rozenfamilie. In de frambozenteelt spelen de teeltmethodes een belangrijke rol voor een goede oogst. Daarbij maken we een onderscheid tussen zomer- en herfstframbozen.
De planttijd van herfstdragende frambozen is in het voorjaar, en de planttijd van zomerdragende frambozen in de herfst. De zomerframboos heeft een aantal goede rassen zoals de: Glen Ample, Schönemann en Malling Promise. Voor een goede herfstframboos adviseren wij de Autumn Bliss. Wil je gele frambozen kweken? Dan is Fallgold een goede keuze.
Maar waarom zou je frambozen kweken? Zelfkweek heeft een aantal voordelen:
- Verse frambozen: zijn rijker aan vitamines en bovendien lekkerder
- Veiligheid: zelfgekweekte frambozen zijn niet bewerkt met pesticiden
- Gezondheid: tuinieren is geestelijk en lichamelijk gezond
- Geldbesparing: een bakje frambozen van 225 gram kost €3,89 bij de Albert Heijn
Hoe moet je frambozen kweken?
Hoe moet je frambozen kweken? Doorloop het kweekproces vanuit stekjes:
- Koop: frambozen plantjes en organische bodemverbeteraar
- Meng de tuingrond met organische bodemverbeteraar en bied ondersteuning:
- Drie draden tussen twee palen aanspannen ter hoogte van: 50 cm, 80 cm en 110 cm
- Houd een plantafstand van 40 tot 50 cm en mulch de bodem met bladeren of stro
- In het voorjaar extra organische meststof toevoegen en water geven bij droogte
- Zomerframbozen in juni of juli oogsten, herfstframbozen van juli tot september
- Snoeien: na het oogsten tot de grond terugsnoeien
Frambozen zaaien
Uit frambozenzaadjes ontstaan nieuwe soorten frambozenplanten met verschillende eigenschappen. Zodra je een frambozenras met lekkere vruchten hebt, kun je deze vermeerderen door ze te stekken. Daar vertellen we straks meer over maar nu eerst het zaaiproces.
Koop of pluk een aantal frambozen en haal de zaadjes eruit. Maak de zaadjes schoon en start met koude stratificatie, in de botanie ook wel bekend als de periode van rust voor zaden om te ontkiemen. Zaai in grote kweekpotten met potgrond en gaasje, en plaats het gedurende de hele winter buiten.
Het kiemproces wordt bij koude temperaturen gestimuleerd. Je kunt het ook nabootsen door het kweekpotje met potgrond en zaadjes een aantal keer in het uit de diepvries te halen. Bij een lengte van 20 cm kun je gaan uitplanten.
Frambozen uitplanten
Meng het kweekbed met organische bodemverbeteraar zodat je het wortelgestel stimuleert om te groeien. Hierin zit namelijk gedroogde stalmest, en daarnaast maakt het de bodem luchtig, kortom de ideale bodemstructuur voor groei.
Herfstdragende frambozen kun je in maart uitplanten, en zomerdragende frambozen in september. Sommige frambozenplanten kunnen een hoogte van wel 150 cm bereiken. Om groeikracht te controleren is het uitplanten in rijen aan te raden. Zorg voor een luchtig kweekbed bewerkt met compost en houd een plantafstand van 40 of 50 cm. Aan het uiteinde sla je twee palen en span je draden ter hoogte van 50 cm, 80 cm en 110 cm.
Frambozen verzorgen
De framboos houdt niet van kalkrijke, zware en natte klei-achtige grond. De ideale bodemstructuur is een lichtzure, humusrijke en waterdoorlatende bodem. In het voorjaar kun je extra bemesten met wat organische meststof, en gedurende droge periodes moet je wat extra water geven.
Voor bescherming van de wortels kun je een mulchlaag aanbrengen. Omdat het wortelgestel niet in de diepte maar in de breedte groeit, biedt een laagje bladeren extra bescherming en zorgt het voor bodemvochtigheid. Daarnaast blokkeert een mulchlaag de groei van onkruid.
De frambozenplant heeft behoorlijk wat groeikracht en ontwikkelt slingerachtige takken. Zorg dat uitlopers dichtbij blijven en geef de plant ondersteuning. Plaats ze op een zonnige plek met een beetje schaduw op 10 cm afstand tegen een schutting of pergola. Zorg dat je ze vervolgens opbindt om de groei te controleren.
Frambozen stekken
Het stekken van framboos is ontzettend makkelijk. De frambozenplant ontwikkelt namelijk veel uitlopers die je kunt uitgraven en met worteltjes kunt oppotten in potgrond. Wacht totdat de stekjes volwassen zijn en begin met uitplanten van je nieuwe frambozenplant. Op deze manier kun je framboos makkelijk vermeerderen, of een kennis blij maken met een nieuw framboos plantje.
Frambozen oogsten
Frambozenplanten zijn eenhuizig, hetgeen betekent dat een plant zowel mannelijke meeldraden als vrouwelijke stampers heeft. De plant kan zichzelf, met behulp van insecten, dus bevruchten.
Bij de zomerframboos heb je om de twee jaar een grote oogst, en bij de herfstframboos heb je ieder jaar een iets kleinere oogst. Begin vanaf juni met het oogsten van de zomerframboos en de herfstframboos vanaf augustus.
Gebruik schoon- en scherp snoeigereedschap en knip de rijpe frambozen af. De vruchten groeien op nieuw hout. Deze stengels zullen na het oogsten afsterven, en worden vervangen door nieuwe stengels uit de grond.
Van een frambozenplant kun je 500 gram tot 1 kilogram oogsten. De exacte hoeveelheid is natuurlijk afhankelijk van omgevingsfactoren, groeiproces en het ras. De vruchten zijn extreem kwetsbaar en gaan snel rotten of schimmelen. Zorg dat je de vruchten voorzichtig plukt en binnen een dag opeet.
Frambozen snoeien
Na de oogst begin je met snoeien. Bij de zomerframboos moet je éénjarige scheuten waar alle vruchtdragende zijtakjes aan zitten tot aan de grond afknippen. Bij de herfstframboos moet je alle nieuwe scheuten waar de vruchten aan hangen in de winter terugsnoeien.
Soms groeit er een plant op 50 cm van de kweekplek. Deze kun je niet aanbinden en kun je daarom ook het beste verwijderen, net als alle zwakke of verwelkte stengels. Houd bij de zomerframboos maximaal 8 tot 10 gezonde stengels en bij de herfstframboos 12 tot 13 stengels per meter. Alle overige scheuten kun je wegsnoeien.
Veelgestelde vragen
Ontkiemen en zaaien
Wanneer kun je frambozen zaaien?
Frambozen zaden kun je in het voorjaar zaaien, maar de meeste tuiniers kiezen voor het uitplanten van een stekje.
Wanneer moet je framboos planten?
herfst dragende frambozen kun je in het voorjaar planten, en zomer dragende frambozen in de herfst. De frambozenstruiken moet je tot 30 cm boven de bodem terugsnoeien en moet een hekwerk ondersteunen.
Verzorgen en onderhouden
Hoe moet je frambozen opbinden?
Na verloop van tijd wordt de frambozenstruik slap en slungelig. Je kunt de plant dan het beste opbinden. Dat opbinden doe je door een soort leischerm te bouwen van twee palen met daartussen staaldraad.
Snoeien en oogsten
Wanneer moet je een frambozenstruik snoeien?
Vanaf het voorjaar groeien frambozenstruiken ontzettend hard. Rond deze periode kun je de toppen (zonder vruchten) snoeien. De plant krijg vervolgens een signaal en zal energie meer investeren in de vruchtvorming. Dat leidt tot gezonde, sterkere plant en betere oogst!
Hoe moet je een frambozenstruik snoeien?
De bovenste scheuten kun je op gelijke lengte snoeien. Dat betekent ongeveer 2 cm boven het blad de tak afknippen.
Wanneer moet je zomerframbozen oogsten?
Zomerframbozen zoals de ‘Malling Promise’ oogst je in juni of juli.
Wanneer moet je herfstframbozen oogsten?
Herfstframbozen zoals de ‘Polka‘ oogst je van juli tot september.
Overige vragen
Wat is het verschil tussen zomer- en herfstframbozen?
Zomerframbozen kun je onderverdelen in eenmaal dragende struiken en doordragers. Eenmaal dragende varianten hebben slechts één oogst op éénjarig hout en doordragers hebben meestal nog een tweede oogst op zijtakken. Je kunt zomerframbozen rond juli oogsten, en bij herfstframbozen begint het in augustus, maar loopt het soms door tot oktober.
Kun je frambozen op het terras kweken?
Frambozenstruiken kun je prima op het terras kweken. Kies wel voor een beschutte plek in de zon of halfschaduw en geef de nodige verzorging gedurende het kweekproces.
Hoet moet je frambozen vermeerderen?
Frambozen maken zelf uitlopers waardoor je ze niet per se hoeft te stekken. Je kunt de uitlopers uitgraven en op een plek naar keuze uitplanten.
Welke framboos soorten kun je kweken?
De meest bekende framboos soorten zijn; de ‘Polka’, ‘Tulameen’, ‘Golden everest’, ‘Black Jewel’, ‘Malling Promise’, ‘Autumn Bliss’ en ‘Fallgold’.
Maartje says
Hoelang moeten de zaadjes in de koelkast bijven liggen voor je ze kan zaaien? Dat kan ik negens terug vinden. Gr Maartje
Sjef Gussenhoven says
Onze frambozen (zomer) zijn heerlijk maar veel vruchten hebben zwarte of grijze ‘pitjes’ aan de kroonkant, dus bij het steeltje. Dat wil zeggen het lijken wel verdroogde deeltjes van het vruchtje zelf., rondom.
Is dat gevolg van droogte of is er een andere aandoening ?
Pietje Puk says
‘Malling Promise’ IS EEN WINTERFRAMBOOS Wanneer kun je frambozen zaaien?
Frambozen zaden kun je in het voorjaar zaaien, maar de meeste tuiniers kiezen voor het uitplanten van een stekje, MAAR JE SCHRIJFT NIET HOE TE STEKKEN VAN DE TWEE VERSCHILLENDE SOORTEN
Freddy Floep says
Ouwe capslock koning